สุจิตต์ วงษ์เทศ : ความรักของกระฎุมพี ผู้ดีกรุงรัตนโกสินทร์

ชนชั้นกระฎุมพี ได้แก่อิสสระชน อาทิเช่น พ่อค้า ช่างฝีมือที่อยู่ในเมือง ในระยะแรกชนชั้นกระฎุมพียังไม่มี อิสสระเพราะต้องขึ้นต่อชนชั้นศักดินา ต่อมาคือเมื่อการค้าขยายตัว จึงสถาปนาเป็นชนชั้นอิสสระได้

กระฎุมพี และอื่นๆ ที่ไม่ถูกนิยาม ถูกมองเป็นเรื่องรองของสังคมไทยเสมอ เพราะ กระฎุมพี การเมืองมวลชน และชุดพระราชทาน ซึ่งเป็นผลงานของเว็บไซต์ประชาไทและ

กระฎุมพี แนวคิดเช่น เสรีภาพส่วนบุคคล สิทธิพลเมืองและการนับถือศาสนา และการค้าเสรี ล้วนสืบทอดมาจากปรัชญาของกระฎุมพี ในมุมมองมาร์กซิส

กระฎุมพี ถ้าตามแนวคิดของคาร์ล มาร์กซ์ หรือมาร์กซิส คือ สังคมประกอบด้วย 2 ชนชั้น หนึ่งคือ กระฎุมพี หรือชนชั้นนายทุน เป็นผู้ครอบครองทรัพยากรและเป็นผู้ควบคุม และอีกชนชั้นหนึ่งคือ กรรมาชีพ ซึ่งจะถูกกดขี่